„Pracuje w networku”. „Zajmuje się marketingiem sieciowym”. „To chyba jakaś piramida”. Co on/ona właściwie robi… Marketing bezpośredni. Marketing wielopoziomowy. Akwizycja. Piramida finansowa. To tylko kilka z terminów, które funkcjonują w naszej branży. Wiele z nich jest niestety krzywdzących, lub w najlepszym wypadku wprowadzających w błąd.
Marketing sieciowy, czyli inaczej sprzedaż bezpośrednia, która odbywa się na wielu poziomach to model biznesowy, który ma już grubo ponad 100 lat. A jeśli spojrzeć na niego szerzej, przez pryzmat historii stosunków międzyludzkich i rozwoju nowoczesnego handlu, to i w Starożytności możemy znaleźć zalążki nowoczesnych struktur MLM w związkach kupieckich, działających na podstawie zaufania i relacji.
Dziś ten model to legalny, sprawdzony i dochodowy sposób sprzedaży i promowania produktów i usług.
Piramida finansowa natomiast to natomiast nielegalnie zorganizowany system rekrutacji osób za opłatą;
Różnice między legalnym działaniem, a oszustwem są czasem trudne do wychwycenia, zwłaszcza jeśli brak Ci szczegółowej wiedzy na temat mechanizmów działania tych dwóch systemów. Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej powstało m.in. po to, aby edukować i udostępniać rzetelną, faktyczną wiedzę o branży. Korzystajmy z niej wszyscy.
W tym artykule poznasz zasady działania marketingu sieciowego i nauczysz się odróżniać firmy działające w tym legalnym systemie sprzedaży od piramidy finansowej.
1. Skąd wzięły się firmy MLM
Na początek trochę historii. Można by się spierać, która firma była pierwsza. Ale na pewno wiemy, która może być jedną z tych najbardziej znanych. Jej początki sięgają 1896 r. W tym czasie David H. McConnell, młody sprzedawca, podróżował po kraju (Stanach Zjednoczonych) i oferował ludziom książki. W pewnym momencie zaczął dołączać do nich także próbki perfum, które sprawiły, że atrakcyjność oferty wzrosła.
Kiedy McConnell zdał sobie z tego sprawę, jaki potencjał kryje się w biznesie perfumowym, zaczął działać. W małym nowojorskim biurze sam miksował pierwsze zapachy i rekrutował kobiety na stanowiska przedstawicielek handlowych.
Pierwszą z nich była Pani P.F.E. Albee – postać, która doczekała się nawet swojej lalki Barbie.
W 1896 roku powstała firma California Perfume Company, która działała w modelu bezpośrednim. Jak na tamten czas, był to radykalny model biznesowy, ale McConnell wierzył w siłę społeczności, w budowanie relacji i zapewnianie kobietom wolności ekonomicznej.
W 1929 roku The California Perfume Company oficjalnie zmieniła nazwę na Avon, a w 1964 r. weszła na nowojorską giełdę.
W Polsce firma działa od 1992 r., a co 8 kobieta w naszym kraju była lub jest związana z Avon.
Historia Davida H. McConnella to wspaniała historia o przedsiębiorczości, biznesowym geniuszu, ale także o wielkim sercu i wartościach, które Avon kultywuje do dziś – w tym także umożliwianie kobietom niezależności finansowej.
Tych historii jest więcej.
Firmy Tupperware czy Amway to kolejne przykłady sukcesów modelu bezpośredniego. Ich innowacyjność polegała na tym, że otworzyły drzwi do zupełnie innych kontaktów z klientem, nastawionych na wygodę i personalizację oraz osobisty charakter sprzedaży.
Zwłaszcza Tupperware zasłynęła swoim planem sprzedaży na imprezach domowych (Party plan), popularyzując marketing sieciowy poza granicami USA.
Ta historia doczekała się ekranizacji, a jej główna bohaterka to Brownie Wise – kobieta, która przyniosła sławę nie tylko Tupperware, ale i sobie, zostając pierwszą czarnoskórą przędsiębiorczynią – milionerką w Ameryce.
Amway poszedł dalej inwestując w szkolenia i edukację swoich dystrybutorów i tworząc całe systemy wsparcia, które pomagały sprzedawcom osiągać sukcesy.
Kolejne firmy MLM, takie jak Mary Kay, Herbalife, PM International czy Arbonne (wszystkie te firmy są firmami stowarzyszonymi w PSSB) rozwijały ten model współpracy, pomagając w jego ewolucji i osiągnięciu statusu nowoczesnego modelu biznesowego na miarę XXI w.
Dzięki marketingowi sieciowemu, od XIX w. miliony osób, zwłaszcza kobiet, zyskały niezależność finansową i szansę na rozwój.
Dlaczego więc marketing sieciowy czy sprzedaż bezpośrednia to wciąż branża, która jest niezrozumiana i mylnie postrzegana przez pryzmat medialnych oszust finansowych?
2. Piramida finansowa - pierwsze oszustwa
Gdzie jedni się bogacą uczciwą i ciężką praca, tam inni zawsze bedą szukać okazji do zarobienia szybkich pieniędzy.
Marketing sieciowy to branża, która NIE JEST ewenementem w dziedzinie oszustw finansowych. Tak samo dotyczy to innych przedsięwzięć i różnych rynków. Oszustwa zdarzają się wszędzie.
Niestety kilka takich niefortunnych przypadków, które zdarzyły się w historii wpłynęło na reputację całej branży. Do tych, które najbardziej zasłynęły swoim wyrafinowaniem należą te o mechanizmie schematu Ponziego – nazwanego tak od imienia Charles’a Ponziego włoskiego imigranta, który na początku XX w. zmontował quasi-inwestycyjną strukturę i oszukał swoich klientów na kwotę 15 milionów ówczesnych dolarów.
W modelu Ponziego chodzi o to, by pozyskać jak największą liczbę inwestorów, którzy wpłacają pieniądze z nadzieją szybkich zysków. W rzeczywistości pieniądze te nie są inwestowane w aktywa (produkty, rozwój usług, instrumenty finansowe czy inne), a służą przede wszystkim po to, by spłacać wcześniejszych inwestorów i podtrzymywać tę inwestycyjną farsę.
Prędzej czy później dochodzi do momentu, gdy wypłaty zrównują się z wpłatami jakimi dysponuje organizator i cała ta piramida upada.
Można powiedzieć, że Charles Ponzi był pionierem. Ale z takich bardziej spektakularnych i współczesnych historii głośna jest ta z udziałem Berniego Madoffa.
Firma Madoffa miała inwestować na giełdzie. W rzeczywistości transakcje te były fikcyjne. Z pieniędzy jednych inwestorów finansowani byli inni. To była klasyczna piramida finansowa. Czyli układ w którym nowo zapisani do systemu ludzie finansują tych, którzy zapisali się wcześniej. Madoff zdefraudował tak ok. 50 miliardów dolarów, za co został skazany i osadzony w więzieniu, gdzie spędził resztę życia.
Niestety właśnie takie medialne przypadki, powszechna dezinformacja i zalewanie internetu niesprawdzonymi informacjami, a do tego brak świadomości wpływa na to, że ludzie wciąż skłonni są do posługiwać się skrótem myślowym: MLM = piramida.
Mało tego, W Polsce, jak i w innych krajach, piramidy finansowe są zakazane. Określanie legalnie działającego biznesu piramidą finansową to bardzo poważne oskarżenia, które mogą wywoływać konsekwencje prawne – np. firma może wnieść oskarżenie o zniesławienie.
Marketing sieciowy od piramidy różni się znacząco. Poznaj zasady marketingu sieciowego i nie myl go więcej z piramidą.
3. Marketing wielopoziomowy to nie piramida finansowa
Marketing sieciowy, sprzedaż bezpośrednia w modelu MLM to legalny, usankcjonowany prawem system dystrybucji i sprzedaży produktów, w którym sprzedawcy (partnerzy, dystrybutorzy) zarabiają na prowizji.
Prowizję w modelu MLM można zarabiać od:
• sprzedaży własnej
• sprzedaży swojego zespołu.
To właśnie ta druga część – zarabianie pieniędzy z pracy osób, które zasiliły naszą strukturę, pracują w naszym zespole sprzedażowym, różni marketing sieciowy (wielopoziomowy) od jednopoziomowego modelu sprzedaży bezpośredniej.
To właśnie ta część budzi największe kontrowersje u ludzi, którzy nie rozumieją, na czym polega zasadnicza różnica w marketingu sieciowym a nielegalnej piramidzie finansowej czy schemacie Ponziego.
Różnica ta jest ogromna i oczywista. Każda szanowana firma marketingu wielopoziomowego oferuje rzeczywiste produkty lub usługi. Mało tego, produkty te są zwykle wyższej jakości niż podobne produkty w sprzedaży masowej, w tradycyjnych kanałach sprzedażowych.
Pieniądze, które trafiają do systemu pochodzą więc z legalnej sprzedaży, a nie z zapisów nowych osób.
Rzetelne i sprawdzone firmy nie pobierają opłat za zarejestrowanie się. Mogą co najwyżej sprzedawać narzędzia do pracy, takie jak zestawy startowe z próbkami produktowymi. Zestawy te można natomiast odsprzedać.
Cały system jest transparentnie opisany i rozliczany według zasad zawartych w planie marketingowym, z którym każdy może zapoznać się przy zapisie.
Do tego firmy sprzedaży bezpośredniej i MLM nie zostawiają nowych adeptów sprzedaży samych sobie, rozwijając kompleksowe programy szkoleniowe i mentoringowe, których celem jest poszerzanie kompetencji zarówno nowych osób, jak i liderów.
4. Jak rozpoznać i ustrzec się przed piramidą finansową?
Jak ustrzec się przed piramidą finansową? Jest kilka (nawet sporo) czerwonych lampek, które powinny nam się zapalić, gdy mamy do czynienia z oszustwem. Przygotowaliśmy checklistę, która pomoże każdemu przeprowadzić weryfikację:
• Wymóg inwestycji początkowej:
◦ ✅ Legalny biznes: Legalne firmy nie wymagają inwestycji początkowej, a wymagana opłata startowa (jeśli istnieje) pokrywa rzeczywiste koszty produktów, materiałów czy szkoleń.
◦ ❌ Piramida finansowa: Wysoka opłata początkowa jest warunkiem przystąpienia, a produkty (jeśli są) mają znikomą wartość i często są niepotrzebne.
• Źródło dochodu:
◦ ✅ Legalny biznes: Dochód pochodzi głównie z rzeczywistej sprzedaży produktów lub usług.
◦ ❌ Piramida finansowa: Generowanie dochodu opiera się głównie na rekrutacji nowych uczestników, a nie na sprzedaży produktów/usług.
• Struktura wynagrodzeń:
◦ ✅ Legalny biznes: Wynagrodzenie zależy od wyników sprzedaży, a nie od liczby osób, które wprowadzisz do systemu.
◦ ❌ Piramida finansowa: Większość wynagrodzeń pochodzi z opłat rejestracyjnych lub inwestycji nowych uczestników. Gdy te się kończą, firma staje się niewypłacalna.
• Obietnice wysokich zysków:
◦ ✅ Legalny biznes: Zyski są proporcjonalne do wysiłku i pracy, a ich osiągnięcie wymaga czasu. Legalne firmy nie podsycają nierealistycznych oczekiwań zarobkowych.
◦ ❌ Piramida finansowa: Obiecuje szybkie i wysokie zyski bez dużego nakładu pracy.
• Produkty i usługi:
◦ ✅ Legalny biznes: Produkty/usługi mają realną wartość, są konkurencyjne i atrakcyjne dla klientów spoza struktury.
◦ ❌ Piramida finansowa: Produkty są nadmiernie drogie, niskiej jakości, lub ich zakup jest wymagany tylko po to, by pozostać w systemie.
• Rekrutacja nowych członków:
◦ ✅ Legalny biznes: Rekrutacja jest opcjonalna i służy rozszerzeniu działalności, a nie podstawie dochodu.
◦ ❌ Piramida finansowa: Rekrutacja jest konieczna, aby uzyskać jakiekolwiek dochody.
• Transparentność działalności:
◦ ✅ Legalny biznes: Firma udostępnia jasne i szczegółowe informacje o modelu biznesowym, produktach i wynikach finansowych.
◦ ❌ Piramida finansowa: Brak przejrzystości, a szczegóły modelu biznesowego są trudne do uzyskania.
• Opinie i legalność:
◦ ✅ Legalny biznes: Firma jest zarejestrowana i działa zgodnie z prawem, a opinie o niej są w większości pozytywne.
◦ ❌ Piramida finansowa: Firma działa w sposób nieuregulowany, często zmienia nazwy i ma liczne negatywne opinie lub ostrzeżenia od instytucji finansowych.
• Presja czasowa i psychologiczna:
◦ ✅ Legalny biznes: Decyzje można podejmować spokojnie, bez presji.
◦ ❌ Piramida finansowa: Uczestnicy są naciskani, aby szybko inwestować i rekrutować innych, często w atmosferze euforii.
• Zgodność z prawem:
◦ ✅ Legalny biznes: Firma spełnia wszystkie wymogi prawne, posiada licencje i nie jest objęta ostrzeżeniami ze strony organów nadzorczych.
◦ ❌ Piramida finansowa: Firma może być na liście ostrzeżeń publicznych np. Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).
5. Stowarzyszenie sprzedaży bezpośredniej - gwarancja legalnego działania firm w branży
Polskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej (PSSB) to organizacja non-profit, która zrzesza firmy działające w modelu sprzedaży bezpośredniej i marketingu sieciowego w Polsce.
Od 1994 r. stoimy na straży rzetelności, uczciwości, transparentności i etyki w branży, działając w interesie sprzedawców oraz firm oferujących produkty i usługi bezpośrednio do konsumentów, oraz konsumentów, którzy w taki sposób dokonują zakupów.
Jak PSSB gwarantuje uczciwość danej firmy stowarzyszonej?
Wszystkie firmy, które chcą zostać członkami Stowarzyszenia podlegają weryfikacji oraz muszą zobowiązać się do przestrzegania Kodeksu Etycznego.
Weryfikacja obejmuje m.in. weryfikację dokumentów założycielskich i finansowych firmy, a także sprawdzenie czy dokumenty stosowane przez firmy w kontaktach z konsumentami i sprzedawcami są zgodne z prawem.
Ponadto, aby zapewnić ochronę praw konsumentów oraz osób podejmujących współpracę z firmami stowarzyszonymi, firmy członkowskie są zobowiązane poinformować o treści kodeksu etycznego wszystkich sprzedawców i wymagać od nich, jako warunku członkostwa w ich systemie dystrybucyjnym, przestrzegania postanowień tego kodeksu etycznego.
Kodeks (jego treść dostępna jest na na naszej stronie: https://pssb.pl/etyka-w-biznesie-kodeks-etyczny/) nakłada konkretne obowiązki na sprzedawców wobec konsumentów, które obejmują m.in. prawo do rzetelnej informacji, poszanowanie praw i prywatności kupujących, a także zobowiązanie do uczciwości w podejmowanej transakcji.
To jeszcze nie koniec. Stowarzyszenie przewiduje także procedurę skargi, którą może zgłosić każdy, kto został poszkodowany w kontakcie z przedstawicielem firmy sprzedaży bezpośredniej lub ma wątpliwości, które chciałby wyjaśnić. Skargę można również zgłosić przez naszą stronę: https://pssb.pl/zglos-problem/
Pamiętaj!! Każdą firmę warto sprawdzić zanim zaangażujesz się w jakąkolwiek działalność, zwłaszcza wymagającą nakładów finansowych.
Nasze firmy członkowskie możesz sprawdzić pod linkiem https://pssb.pl/czlonkowie/.
Masz prawo do informacji i zadawania pytań!
*****
Słowniczek:
Marketing jednopoziomowy, lub sprzedaż bezpośrednia (one-level marketing)
– jesteś wynagradzana/y za sprzedaż produktów lub usług i zarabiasz na prowizji od sprzedaży. Twoja prowizja zależy tylko i wyłącznie od tego, jak dużą bazę klientów zbudowałaś/eś.
Firma, może zatrudniać własnych menadżerów odpowiedzialnych za pozyskiwanie nowych osób do struktury i szkolenia nowych konsultantów (lub doradców sprzedaży bezpośredniej).
Marketing wielopoziomowy, sieciowy (multi-level, czyli MLM)
– w tym modelu, otrzymujesz prowizję zarówno za własną sprzedaż, jak i od wartości sprzedaży zrealizowanej przez Twój zespół. To ty dobierasz sobie osoby, z którymi chcesz pracować i zajmujesz się ich szkoleniem.
Piramida finansowa
– nielegalnie zorganizowany system rekrutacji osób za opłatą; brak faktycznych, pełnowartościowych produktów do sprzedaży; kapitał przeznaczony do wypłat, pochodzi z wpłat nowych członków.
Schemat Ponziego
– Schemat Ponziego to rodzaj oszustwa finansowego, w którym zyski dla wcześniejszych inwestorów są wypłacane z wpłat nowych inwestorów, a nie z rzeczywistych zysków z inwestycji lub działalności gospodarczej. Schemat jest nazwany na cześć Charlesa Ponziego, który w latach 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych przeprowadził słynne oszustwo tego rodzaju.
1 Comments
Jak najbardziej popieram MLM,iezależnośc finansowa i rozwój osobisty.